Collectieve schuldenregeling (CSR)

Inhoud

Als de maatschappelijk werker geen haalbaar afbetalingsplan kan onderhandelen met je schuldeisers of als de schulden groot zijn, is er een procedure via de rechtbank mogelijk. De rechtbank duidt een schuldbemiddelaar aan die je budget beheert. Dit is vaak een advocaat. Je inkomen komt op een rekening die je schuldbemiddelaar beheert. Je krijgt leefgeld voor je dagelijkse uitgaven. Afhankelijk van je schuldbemiddelaar betaal je zelf ook nog rekeningen. Je schuldbemiddelaar betaalt je schulden. Je bent beschermd tegen schuldeisers. Als deze regeling is afgelopen, ben je meestal schuldenvrij. Deze procedure is niet gratis.

Wanneer kies je voor collectieve schuldenregeling

• Je hebt veel en/of hoge schulden.
• Een haalbare afbetaling is niet meer mogelijk.
• Het lukt je niet om je rekeningen (tijdig) te betalen.
• Je ervaart je schulden als een last en wilt een oplossing hiervoor.
• Je bent bereid toe te treden tot deze gerechtelijke procedure en de regels gedurende de looptijd na te leven.
• Je bent bereid de verantwoordelijkheid en beslissingsbevoegdheid over je budget over te dragen aan een schuldbemiddelaar. 

Hoe verloopt het

• Een collectieve schuldenregeling is een gerechtelijke procedure. Om toegelaten te kunnen worden, moet je een verzoek indienen bij de arbeidsrechtbank van Mechelen. Dit verzoek kan je laten opmaken door een maatschappelijk werker van het OCMW of door een pro-Deoadvocaat.
• Een collectieve schuldenregeling heeft geen vaste looptijd. Die hangt af van de hoogte van je schuldenlast en je beschikbare inkomsten. In principe bedraagt de maximale looptijd zeven jaar. Maar, de rechtbank kan hier anders over beslissen in uitzonderlijke situaties bijv. als je eigenaar bent van een woning die je niet wilt verkopen, kan de looptijd van je collectieve schuldenregeling worden verlengd om toch al je schulden te kunnen afbetalen.
• Als je collectieve schuldenregeling is afgelopen, ben je meestal schuldenvrij. Als er nog openstaande schulden zijn, worden die kwijtgescholden. Let op! Dat geldt niet voor penale boetes, achterstallige onderhoudsgelden, restschulden uit een faillissement en schadevergoedingen voor fysieke letsels. Die schulden moet je volledig afbetalen. Als je een woning wilt behouden, is er ook geen kwijtschelding mogelijk en moet je alle schulden volledig afbetalen.
• Tijdens een collectieve schuldenregeling mag je geen nieuwe schulden maken. Doe je dat toch, dan kan je schuldbemiddelaar beslissen om de toelating te herroepen en om de collectieve schuldenregeling stop te zetten. In dat geval mag je gedurende vijf jaar geen nieuwe collectieve schuldenregeling aanvragen. Probeer dit te voorkomen door de regels goed na te leven en tijdig in gesprek te gaan met je schuldbemiddelaar als je moeilijkheden hebt of iets niet goed weet.
• Tijdens een collectieve schuldenregeling ben je beschermd tegen je schuldeisers. Zij mogen geen extra stappen ondernemen of bijkomende kosten of interesten aanrekenen. Let op! Dat geldt enkel voor schulden die zijn opgenomen in je collectieve schuldenregeling.
• Zodra je bent toegelaten tot de procedure moet je al jouw inkomsten overmaken aan de schuldbemiddelaar (loon, uitkering, groeipakket, school- en studietoelagen, vakantiegeld, eindejaarspremie, …). Jij krijgt een leefgeld en de schuldbemiddelaar betaalt je schulden af. Bespreek met je schuldbemiddelaar hoeveel je nodig hebt om rond te komen en welke uitgaven en rekeningen je zelf moet betalen met je leefgeld. Maak hierover goede afspraken. Andere uitgaven bespreek je altijd eerst met je schuldbemiddelaar.
• Als jij en de schuldeisers akkoord gaan met de afbetalingsvoorstellen, noemen we dit een ‘minnelijke aanzuiveringsregeling’. Als jij en/of de schuldeisers niet akkoord gaan, zal de rechter zelf een afbetalingsplan opleggen. Dat noemen we een ‘gerechtelijke aanzuiveringsregeling’. Jouw schuldbemiddelaar zal steeds proberen om een minnelijke aanzuiveringsregeling te bekomen. Houd er rekening mee dat het een tijdje kan duren voor er een afbetalingsplan is afgesproken.
• De collectieve schuldenregeling is niet gratis. Je schuldbemiddelaar mag kosten aanrekenen voor het geleverde werk. Die tarieven liggen wettelijk vast en worden elk jaar gecontroleerd door de rechter.
• Je schuldbemiddelaar moet je elk jaar een gratis overzicht bezorgen van alle uitgevoerde betalingen, de afbetalingen die gebeurden, de kosten die je schuldbemiddelaar voor het geleverde werk aanrekent en het huidige bedrag aan openstaande schulden.
• Aan een collectieve schuldenregeling kunnen voorwaarden worden gekoppeld door de rechter, bijvoorbeeld dat je werk moet zoeken of dat je naar een goedkopere woning moet verhuizen.
• De collectieve schuldenregeling eindigt als je de afgesproken looptijd hebt doorlopen. De rechter moet dit bevestigen.

Wat meebrengen

• Identiteitskaart
• Attest gezinssamenstelling
• Uitgaven die je maandelijks moet doen (bijv. huur, energie, telecom, enz.) en uitgaven die je driemaandelijks/jaarlijks moet doen (bijv. verzekeringen, enz.).
• Inkomsten van het hele gezin.
• Rekeninguittreksels van de laatste drie maanden.
• Lijst van schulden die je hebt bij bepaalde schuldeisers (en waarmee eventueel afbetalingsplannen geregeld zijn).